İyi Öğretmen Kimdir?

Begüm bu sene (belki) ilkokula başlayacak. Okul seçimime temel oluşturan iki tane kriterim var. İyi öğretmen, eve yakın okul.  Peki benim için iyi öğretmen kimdir?? nasıl karar vereceğim? Müstakbel öğretmeniyle biraz konuşup, sohbet edip dünya görüşünü, çocuklara bakışını anlamaya çalışarak karar verecektim. Geçen gün "www.ozgurbolat.net" 'de çok güzel bir çalışma okudum. Kısa ve öz bir anlatımla kaleme alınmış yazının can alıcı olduğunu düşündüğüm bazı bölümlerini kesip yapıştırdım, yazının tümüne buradan ulaşabilirsiniz. 

Özgür Bolat (*) 2008 yılında devlet okullarında bir araştırma yaparak etkili öğretmenler ile etkisiz öğretmenler arasındaki farkı incelemiş. İkisi arasında gizli bir fark ortaya çıkmış. Bu farkı ailelerde de gözlemledik diyor; 

"Etkili öğretmenler çocuklara güvenirken, etkisiz öğretmenler güvenmiyordu. 

Etkisiz öğretmenlerin çoğu, ‘Çocuklar serbest bırakılmaya gelmez’, diyordu. ‘Serbest bırakılırsa; çalışmazlar, yaramazlık yaparlar, dersi kaynatırlar’ diye düşünüyordu.
Bu güvenmeme dürtüsünün altında tehlikeli bir düşünce var. O da şu: İnsanlar özünde bencildir ve çıkarcıdır. Onları kontrol etmek gerekir.Çocuğa güvenmeyen öğretmen kendisini sınıfta tek otorite kaynağı olarak görüyor ve öğretmenin birçok davranışı çocukları kontrol altına alarak otoritesini korumak üzerine oluyor. Öğretmen dersi işlerken bilinçaltında hesap yapıyor ve kendisine şu soruyu soruyor: Bu etkinliği yaparken çocuklar kontrol dışına çıkar mı? Öğrenmeden hedeflerinden uzaklaşıyor, amaç kontrol etmek oluyor. Bir öğretmen, çocuklara güvenmiyor ve onları kontrol etmek istiyorsa, onlar ile güvene dayalı bir ilişki kurması zordur. Öğrenme ortamı yaratması daha da zordur.Çünkü öğrenme makul seviyede kontrol dışı kaos gerektirir. Tabii ki bu aileler için de geçerli.

Kontrolün olduğu sınıfta bol miktarda ceza ve ödül de oluyor. Çünkü hem cezanın hem ödülün özünde kontrol var.Bu sistemde çocuk kendisinden istenilen görevi ödül almak ya da cezadan kurtulmak için yapıyor.Değerli bulduğu için değil.

Öğretmenler ve aileler -ben çocuğu nasıl kontrol ederim?- fikrinden kurtulmalı ve çocuklara güvenmeli
Çocuğu kendi kararlarını vermesi, sorumluluk alması ve duyarlı olması için nasıl desteklerim ve bütün bunlar için onunla nasıl işbirliği yaparım sorusunu kendisine sormalı.
İşte o zaman sağlıklı bireyler yetiştirebiliriz.

(*) ÖZGÜR BOLAT KİMDİR? Dr. Özgür Bolat, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesinden mezun oldu. Bir yıl New York Üniversitesi’nde burslu, öğrenme psikolojisi eğitimi aldı. Fulbright ve Türk Eğitim Vakfı bursu ile Harvard Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde yüksek lisans yaptı. Türkiye’ye dönüşünde Boğaziçi Üniversitesi’nde iki yıl öğretim üyeliği yaptı. Doktora derecesini Cambridge Üniversitesi Eğitim Fakültesinden aldı. 

2007-2008 yılını MIT Sloan School of Management’ta liderlik alanında dersler alarak ve MIT Liderlik Merkezinde araştırma yaparak geçirdi. 2008 yılında Yeni Zelanda’da yapılan uluslararası bir konferansta ‘En İyi Genç Araştırmacı’ ödülünü aldı. Dr. Özgür Bolat, Hürriyet’te köşe yazarlığı, TEV’de danışmanlık ve Bahçeşehir Üniversitesinde öğretim üyeliği yapmaktadır. 

Aynı zamanda okullara ve şirketlere öğrenme, liderlik, ve kültür değişimi konusunda danışmanlık yapmaktadır. Cambridge Liderlik Merkezindeki araştırmalarına devam etmektedir. Özgür Bolat, 2008’de okullarda Öğretmen Liderliği Projesini başlatmıştır. Proje 50’den fazla devlet okulunda ve özel okulda uygulanmaktadır.